SHBG پروتئینی است که نقش مهمی در کنترل مقدار هورمون‌های جنسی، به‌ویژه تستوسترون در بدن دارد. از آزمایش SHBG برای اندازه‌گیری تستوسترون بافت‌ها استفاده می‌شود. اگر مقدار SHBG از حد طبیعی خارج شود، علائم کمبود یا افزایش تستوسترون آشکار می‌شود. به‌علاوه، غلظت بسیار پایین یا بالای SHBG خون، ممکن است نشانه‌ی برخی بیماری‌های جدی، مانند پرکاری یا کم‌کاری تیروئید، برخی سرطان‌ها و موارد دیگر باشد.
آزمایش SHBG چه موقع تجویز می‌شود؟ سطح بالا یا پایین SHBG بیانگر چیست؟ اگر مایلید با نقش SHBG در تنظیم هورمون‌های جنسی و اهمیت این آزمایش در تشخیص بیماری آشنا شوید، این مقاله را تا پایان دنبال کنید.
SHBG در آزمایش خون چیست؟
SHBG، گلوبولین متصل به هورمون‌های جنسی است. این ماده از جنس پروتئین بوده و درون کبد تولید می‌شود. SHBG به هورمون‌های جنسی مردانه و زنانه اتصال می‌یابد و توزیع این هورمون‌ها به درون بافت را کنترل می‌کند.
هورمون‌های جنسی زیر در خون به SHBG متصل می‌شوند:
- تستوسترون؛ هورمون جنسی اصلی مردانه
- دی‌هیدروتستوسترون (DHT)؛ نوعی هورمون جنسی مردانه
- استرادیول (نوعی استروژن)؛ هورمون جنسی اصلی زنانه
توجه کنید که هر سه هورمون بالا، هم در بدن مردان و هم زنان به طور طبیعی حضور دارند.
اما وظیفه‌‌ی SHBG چیست؟ SHBG با اتصال به هورمون‌های جنسی در خون، میزان ورود آن‌ها به بافت‌های بدن را تنظیم می‌کند. اگرچه SHBG به هر سه هورمون ذکر شده در بالا متصل می‌شود؛ اما معمولا از آزمایش SHBG برای بررسی میزان تستوسترون دریافتی بافت‌ها و سطح تستوسترون خون استفاده می‌شود. پزشکان با استفاده از آزمایش SHBG، سطح این ماده را در درون اندازه‌گیری می‌کنند و تشخیص می‌دهند که چه مقدار تستوسترون به بافت‌های بدن وارد می‌شود.
چرا آزمایش SHBG تجویز می‌شود؟
آزمایش SHBG مقدار تستوسترون ورودی به بافت‌ها را بررسی می‌کند. البته سطح تستوسترون خون توسط آزمایش دیگری به نام تستوسترون کلی نیز اندازه‌گیری می‌شود. اکنون این سوال مطرح می‌شود که آزمایش کلی تستوسترون چیست؟ این آزمایش مقدار کل تستوسترون موجود در بدن را اندازه‌گیری می‌کند؛ اما نمی‌تواند مقدار تستوسترون مصرفی توسط بدن را نشان دهد. به همین دلیل، در برخی موارد به‌منظور دقت بیشتر و بررسی دقیق‌تر، از SHBG به‌جای آزمایش تستوسترون کلی استفاده می‌شود.
گاهی، تست تستوسترون کلی، برای تشخیص اختلال کافی است. بااین‌حال، در صورت وجود برخی علائم، مانند سطح تستوسترون بسیار بالا یا پایین، تنها نتیجه‌ی آزمایش تستوسترون کلی کفایت نمی‌کند. تست SHBG می‌تواند اطلاعات بیشتری دررابطه‌با مقدار تستوسترون در دسترس بافت‌ها در اختیار پزشک قرار دهد.
نکات مهم پیش از تست تستوسترون
پیش از انجام آزمایش تستوسترون به اقدام خاصی نیاز نیست؛ حتی احتیاجی نیست ناشتا باشید. بهتر است مدتی قبل از تست، پزشک خود را از داروهای مصرفی خود مطلع کنید تا در نتایج آزمایش اختلالی ایجاد نشود.
برای انجام آزمایش، متخصص با سوزن از رگ بازوی شما خون می‌گیرد. ممکن است در حین انجام آزمایش کمی احساس سوزش داشته باشید یا درد خفیفی در ناحیه‌ی ورود سوزن حس کنید؛ اما در کل، روند آزمایش بی‌خطر است و کمتر از پنج دقیقه زمان می‌برد.
تست‌های مرتبط با آزمایش SHBG
ممکن است پزشک برای بررسی کلی هورمون‌های جنسی بدن و ارزیابی تعادل آن‌ها، علاوه بر تست SHBG چندین آزمایش دیگر مانند موارد زیر تجویز کند:
- آزمایش سطح آلبومین
- تست پرولاکتین
- تست استروژن و پروژسترون
- آزمایش LH و FSH (هورمون‌های محرک جنسی)
علائم بالا یا پایین بودن تستوسترون در آزمایش خون
کاهش سطح تستوسترون در مردان می‌تواند با علائم زیر همراه باشد:
- مشکلات باروری
- اختلالات نعوظ
- بی‌میلی جنسی
افزایش سطح تستوسترون در زنان ممکن است با علائم زیر بروز کند:
- اختلال در قاعدگی
- بروز آکنه
- افزایش وزن و توده‌ی عضلانی
- مشکلات باروری
- تغییرات صدا
- رشد مو‌های زائد در بدن و صورت
ارتباط نتیجه آزمایش SHBG و سطح تستوسترون در بدن
اگر نتیجه آزمایش سطح پایین SHBG در بدن را نشان دهد، به این معنی است که این پروتئین به اندازه‌ی کافی به تستوسترون متصل نمی‌شود. به همین دلیل، تستوسترون غیرمتصل بیشتری در خون وجود دارد و در نهایت مقدار بیشتری از این هورمون به بافت‌های بدن وارد می‌شود؛ به همین دلیل ممکن است علائم افزایش تستوسترون بروز کند.
در برخی موارد سطح SHBG خون بسیار پایین است که نشانه‌ی مشکلات جدی‌تری نظیر موارد زیر است:
- کم‌کاری تیروئید
- دیابت نوع ۲
- سندرم کوشینگ
- سرطان بیضه یا غدد فوق‌کلیوی در مردان
- سندرم تخمدان پلی‌کیستیک در زنان
اگر سطح SHBG خون بیشتر از حالت نرمال باشد، پروتئین بیش از اندازه به تستوسترون می‌چسبد؛ بنابراین غلظت کمتری از هورمون در دسترس بافت‌ها قرار می‌گیرد که نتیجه‌ی آن بروز علائم کاهش تستوسترون است.
در برخی موارد که سطح SHBG خون بسیار بالا است، ممکن است مشکلات جدی‌تری مانند موارد زیر بروز کرده باشد:
- پرکاری تیروئید (زمانی که هورمون‌های تیروئیدی بیش از اندازه تولید می‌شوند)
- اختلالات بیضه یا غده هیپوفیز در مردان
- اختلال در غدد فوق‌کلیوی یا غده هیپوفیز در زنان
هومکا و تشخیص سطح تستوسترون در منزل!
SHBG غلظت هورمون‌های جنسی بدن به‌ویژه تستوسترون را تنظیم می‌کند. سطح بالای این ماده باعث کاهش تستوسترون و بروز علائمی مانند مشکلات باروری و بی‌میلی جنسی در مردان می‌شود. از طرف دیگر، ممکن است SHBG در شرایطی کاهش یابد که باعث افزایش تستوسترون و بروز مشکلاتی مانند اختلالات قاعدگی و موارد دیگر در زنان می‌شود. آزمایش SHBG می‌تواند در تنظیم تستوسترون و تشخیص سایر بیماری‌ها به پزشک کمک کند.
اگر لازم است تحت آزمایش SHBG قرار بگیرید، دیگر نیازی نیست به آزمایشگاه مراجعه کنید. با سامانه‌ی ارائه خدمات پزشکی هومکا می‌توانید در درون منزل و تحت پوشش بیمه پایه و تکمیلی آزمایش دهید! اگر ساکن استان تهران یا یکی از شهر‌های کرج، قم، شیراز، اصفهان، مشهد، تبریز، رشت، اهواز و قزوین هستید، کافی است با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس بگیرید یا به آدرس www.homeca.ir مراجعه و درخواست خود را ثبت کنید.
مشاوران هومکا دراسرع‌وقت با شما تماس گرفته و هماهنگی‌های لازم را انجام می‌دهند. سپس در وقت معین، تیم متخصص با لوازم پیشرفته به‌منظور ارائه‌ی خدمات به منزل شما مراجعه می‌کنند. نتیجه‌ی آزمایش پس از بررسی‌های دقیق متخصصین مجرب هومکا، در پنل کاربری‌تان درون وب‌سایت آپلود می‌شود. می‌توانید برای تفسیر دقیق نتیجه آزمایش خود از متخصصین هومکا کمک بگیرید.
دیدگاهتان را بنویسید